Traveling to Jaipur
“I suddenly imagined the Buddha, staring at his naval, laughing. The truth is so simple, so free.”
― Dena Moes
Tot jezelf komen in Udaipiur
Terwijl ik op een dakterras in Udaipur terugdenk aan mijn heftige dagen in Mumbai is om mij heen het Holy festival begonnen. Kinderen rennen door de smalle kleurrijke straatjes van deze kleine stad. Je voelt gewoon dat er iets gaat gebeuren, de wind waait kleine lampionnetjes voor een raam heen en weer, de mensen zijn vrolijk. Ik denk terug aan Mumbai. Een groot contrast van bijzondere verschillen begint mijn reis door India te kleuren.
De straten van Mumbai zijn overvol. Ik denk wel eens: wij vinden het in de trein druk en dat dat tijdelijk is, daar kun je uit! In deze grijze straten met overal winkeltjes, chai, rijst, geuren en grote frituurpannen met samosa’s vind je geen rust. Waar je ook gaat, overal zijn mensen. De grote oppervlakte zijn ofwel bedekt met dit beeld of wel smal en hoog. In een kleine kamer acht trappen hoog vonden we vier dagen onderdak. We gingen voor zaken naar deze stad waar alles is.
Mumbai ontdekken
Overal zijn markten, in het toeristen gebied rondom de Taj Mahal waar een paar jaar geleden een grote aanslag plaatsvond vliegen de tailors je om de oren, de kleine economie die ik in Thailand zo geweldig vond is hier nog eens honderd keer groter. Eigenlijk is niks onmogelijk in deze stad, als je de juiste contacten maar hebt. We vinden een leerfabriek waar ik opnieuw een sample laat maken van mijn dierbare design, de belt bag. Ik zit opeens in een kantoor met allemaal mannen en mijn business partner Patrick te praten over de prijzen van leer, de kwaliteit en wat voor deal we kunnen maken. Dat laat je wel even beseffen waar je mee bezig bent. We nemen onze tijd, lopen af en toe naar buiten om te overleggen en ik begin deze dynamiek van het samenwerken te waarderen. Hij vraagt soms andere dingen dan ik, waar ik simpelweg even niet aan dacht. Ik ben enthousiast en de eerste dagen verlopen vol goede ontmoetingen en zaken.
Zoveel blikken, zo intens
We wandelen door de juwelen straat van Mumbai waar veel ‘’imitation jewelry’’ is uitgestald. Niet ons ding, maar goed om even gezien te hebben. Ik word uitgekleed met mijn ogen en voel me enorm kwetsbaar. De moskee klinkt indringend op de achtergrond en Patrick verteld mij dat er voor een moord op een amerikaan een beloning van dertien maagden staat. Ik geloof mijn oren niet, duik diep in mijn binnenste en ben helemaal leeg na al deze indringende gezichten. De kracht achter deze blikken is anders, ik ben de stad inmiddels gewend maar de ervaring die ik hier heb is compleet nieuw. Ze kijken op een manier waarvan je soms niet weet wat ze bedoelen, of willen of welke intentie er heerst achter deze donkere ogen.
Moet ik veranderen?
De mens die ik ben kan ik niet zomaar veranderen. Ik ben vriendelijk, praat terug en heb al een aantal woorden in Hindi geleerd waarvan ik me helemaal niet goed realiseerde dat elk klein ding een uitnodiging kan zijn tot een gesprek. Moet ik dan harder worden? Minder vriendelijk? Ik kan mensen niet negeren, zo ben ik niet ik praat graag, houd van het contact met deze nieuwe cultuur en wil graag het beste zien in alles wat er op mijn pad komt. Helaas is de werkelijkheid gewoon heel anders. De balans vinden is iets wat India mij probeert te leren maar wat ik nog niet helemaal snap. Ik ben zeer emotioneel na een dag wandelen door dit gebied, begrijp mezelf niet meer en ben in de war van de wereld om mij heen.
Indringende kwetsbaarheid
Op straat slapen mensen, ligt overal rommel en de bedelende kinderen grijpen mij altijd nog aan. Ze kennen hier geen schaamte. Graaien rustig in hun kruis voor je neus, tuffen van zich af en je ‘’behoefte’’ doen op straat is hier geen schande. Voor mijn neus zit een kleine jongen te plassen, midden op de stoep. Mensen lopen erlangs zonder blikken of blozen. Twee meter verder begint een groentemarkt met de mooiste kleuren en de meeste verse producten. Sari’s kleuren de ramen en etalages van de straat. Het begint te regenen. Dat Mumbai heftig zou zijn was mij voorspeld, maar zelfs met een man naast mij die zich compleet genegeerd voelt als hij naast mij door de straten loopt is er nog steeds een soort indringende kwetsbaarheid die je overrompeld.
Alles kost tijd
Mijn samples worden afgeleverd in ons hotel, ze zijn mooi en deze man wil duidelijk de toekomst in. Hier in India, en mijn ervaringen in de rest van Azië is vooral dat mensen heel erg bezig zijn met ‘moment geld’. Nu iets kopen is waardevoller dan iets opbouwen in de toekomst wat uiteindelijk meer geld oplevert. Ik denk na over mijn gevoelens in deze stad, wil ik wel met al deze armoede om mij heen mijn productie hier doen? Wil ik wel gebruik maken van dit land op deze manier? Ik besef me goed dat ik het anders moet zien en de wereld niet in een dag te veranderen is. Ik begon ooit met de droom de vrouwen in Cambodja te helpen en praat mezelf terug in mijn passie. Je moet ergens beginnen en zulke dingen kosten nou eenmaal tijd.
Hoe ga je hiermee om?
We krijgen wat dagen bedenktijd en besluiten dat Mumbai genoeg geweest is. Een lange busrit zal ons naar Udaipur brengen, meer richting het Noorden waar ze weer andere specialiteiten hebben. In de bus, waar het tussenstuk smal is heb ik voor het eerst een ervaring die ik nog steeds niet begrijp. Een jongeman houdt ‘per ongeluk’ zijn hand voor mijn pad waarbij hij mijn kruis raakt. Ik reageerde fel en instinctief. Maar echt reageren, of een scène maken zit dan toch niet in mijn bloed. Schaamte is een groot goed hier en de meeste vrouwen kiezen toch voor deze strategie zodat de man in kwestie zich net zo voelt als zij, kwetsbaar en gezien. Ik moet nog zoveel leren en begrijp wel dat hard worden deel is van dit land, dat je wel moet met zoveel mannen om je heen die elke kans grijpen om je aan te raken. Ik heb groot respect voor mensen die hun oogkleppen op kunnen zetten, gewoon door kunnen lopen na vragen en van zich af bijten als het moet.
Lange busritten
De busritten zijn intens, meestal erg lang en de wegen zijn niet bepaald begaanbaar. Je wordt om een uur wakker gemaakt en kunt eten krijgen aan de weg wat vaak neerkomt op rijst met pittige sausjes en groenten of samosa’s gebakken in meer vet dan ik ooit zelf heb gebruikt om te frituren. Grappig, ik dacht altijd dat India zo gezond was, mensen wisten hier toch tenslotte hoe het leven werkt. Als je gelukt hebt heb je een warme deken bij je en kun je verder slapen met altijd veel ogen op je gericht. Het middenstuk is gevuld met indiërs die tegen elkaar aan liggen of zitten te slapen.
Zelfs de vrouwen hier kijken graag, je zou toch verwachten dat zij snappen hoe jij je voelt maar ook zij kennen weinig schaamte en kijken graag naar alles wat je draagt, je huid en je ogen. Ik ben blij dat ik Patrick naast me heb, hij leert me harder worden en dat ik best af en toe mensen mag negeren voor mijn eigen gevoel, dat ik niet meteen een naar mens ben als ik dat doe. We komen om zes uur aan in Udaipur, het is nog donker en er is een nette man, Jamil die ons naar zijn riksja leidt. Hij laat ons zijn gasten boek zien, vertelt over zijn vele ‘’vrienden’’ over de wereld en voor de verandering is het prettig eens niet zo overdonderd te worden na een lange reis.
In gedachten in Mumbai
Vanaf ons dakterras in Udaipur schrijf ik verder, nog steeds in de war en vol gevoelens over Mumbai. Wat heb ik veel gezien wat ik niet eens kan omschrijven. De wind waait stevig vandaag, de zon is warm en het uitzicht wat ik heb is magisch. De moskee een paar kilometer verderop begint te zingen en raakt mijn hart. Ik heb me nooit erg verdiept in deze cultuur maar weet wel dat ik zeker nieuwsgierig ben naar wat deze indringende gevoelens zijn die mij diep raken. Vrouwen volledig in zwart gekleed met enkel hun ogen zichtbaar bewegen zich hier door de straten en kijken Patrick nooit aan, mij wel. Ze willen graag met je praten of je blik vangen. Sommige kijken boos naar mij en ik bedek opnieuw meer huid dan nog mogelijk is omdat ik me niet prettig voel.
Sarong vol geloof
In een klein winkelstraatje komt er een vrouw op mij af die me vriendelijk verteld dat de sarong die ik draag om mijn middel de tekens van haar god heeft en je deze niet lager dan je middel mag dragen. Ik doe hem onmiddellijk af en loop een winkel binnen om een andere shawl te kopen. Ze volgt me en pakt mijn arm, ze lacht en zegt dat ze een cadeautje voor mij heeft omdat ik zo respectvol omga met haar cultuur. Een klein goud ringetje met kleine steentjes schuift ze om mijn pink, haar glimlach en warmte raken mij diep. Ik dacht er geen seconde over na, wil niemand beledigen en besef me dat ik in een land als dit waar zoveel culturen door elkaar leven maar beter volledig in het zwart en volledig bedekt over straat kan gaan om niet op te vallen. Iets wat voor ons toch gek en ongewoon is, maar de ogen van deze mensen kunnen je doen wankelen.
Udaipur is verdeeld in twee delen, we verblijven in het oude gedeelte waar toerisme heel gewoon is. De markt waar we gister waren, waar ik dit mooie ringetje kreeg is vooral voor de locals. Er zijn hier prachtige schatten te vinden, veel zilver shops en ons onderzoek gaat verder. De prijzen worden steeds duidelijker, zilver per gram, stenen en de arbeid waar je overal een andere prijs voor betaald. Ik weet steeds beter wat ik wil en mijn idee van de nieuwe collectie begint zich eindelijk te vormen. Ik heb me ook gerealiseerd dat ik mijn hoek moet veranderen, ik moet durven kleiner te denken en niet meteen voor de grote vissen gaan. Dat is moeilijk, want ik ben een perfectionist, denk graag groot en met deze oneindige mogelijkheden om je heen ga je al snel groot denken. Ik wil zo graag, ik wil teveel en de overvloed aan mooie dingen begint langzaam zijn tol te eisen. Eerlijk gezegd ben ik best moe, van al deze indrukken en de keuzes waar ik voor sta. Tegelijkertijd besef ik mij hoe geweldig het is wat ik doe, hoeveel steun ik heb van mijn thuisfront en een moeder die je soms zegt hoe trots ze op je is. Ik vind prachtige nieuwe inspiratie en haal hier weer energie uit om door te gaan. Ik ben bevoorrecht om hier met mijn grote rugzak te wandelen, de dingen te doen die mijn hart me verteld. Toch dringt het besef ook langzaam tot mij door dat het niet enkel schoonheid is en de werkelijkheid hard is en je diep raakt. Je hoeft niet altijd alles mooi te vinden, soms zijn de dagen anders en keer je diep in jezelf.
Een klein winkeltje om de hoek bij ons hotel wordt gerund door een meisje van ik schat een jaar of veertien. Het holi festival is begonnen, waar de geesten en slechte dingen verdreven worden met kleuren en water. Ze staat achter haar tralies in een raam waar je water, sigaretten en kleine dingetjes kunt kopen zoals kauwtabak, wat de meeste mannen tot aan hun bruine tanden toe elke dag eten. Ze heeft een kleine water ballon in haar hand als ik een fles water wil komen kopen. Ik vang haar blik en daag haar uit. Ze kijkt naar de ballon en naar mij en vraagt zich af wat te doen. Ik praat in de taal die iedereen spreekt, met mijn ogen en na lang aarzelen gooit ze de ballon vol op mijn buik. De kindjes in de buurt horen haar gelach en zijn als bijen op honing direct in de buurt. Een afspraak om morgen aan watergevecht te houden staat. Ze wil graag een foto, zij is mijn nieuwe vriendin.
Overval
De volgende dag, sta ik op tijd voor haar raampje. Ik loop een stukje de stad in om ballonnen te kopen met een groepje kinderen om mij heen. Ik ben op mijn best, vergeet de wereld om mij heen en voel me tegelijkertijd stom. Ze willen altijd iets van je, geld of misschien spullen zoals in dit geval een waterpistool of vijf want dan heeft iedereen er een. Ik loop terug met de zak ballonnen en voor ik het weet ben ik omringd door vijftien kinderen waarvan er acht behoren tot een andere groep. Voor ik het goed en wel in de gaten heb graaien de jongens de zak uit mijn handen, de ballonnen worden verscheurd en om mij heen beginnen ze te vechten. Vol geweld schreeuwen ze elkaar aan de kant, ik moet wel loslaten en dertig seconden later sta ik met het kleine groepje beduusd in het straatje te kijken naar al dit geweld. De meisjes kruipen dicht tegen mij een en zoeken bescherming. Wat gebeurd hier? Waar ging ik de mist in? De kinderen groeien hier anders op, ze worden hard gemaakt en zien de wereld anders. Het jongetje, de leider van de groep schat ik een jaar of elf. Zijn paarse t-shirt steekt af tegen zijn donkere ogen. Hij daagt me uit, is brutaal en kent geen angst.
Tien minuten later probeer ik het nog eens, een oudere man schiet mij te hulp. Ze moeten mij meer ruimte geven en keurig wachten op hun beurt. Ze luisteren wel even, maar zodra er weer ballonnen met water gevuld zijn is de chaos meteen terug. De kinderen zijn nu opgewonden en snappen er niks meer van, we gingen toch ballonnen gooien? Ze weten niet wat te doen en ik voel me dom en kwetsbaar. Steeds meer mensen zien wat er hier gebeurd en de jongens komen terug. De leider van de groep staat voor mij en ik kan niks anders uitbrengen dan ‘’no fighting’’ Hij herhaald mijn woorden en kijkt me opnieuw uitdagend aan, langzaam maar zeker haalt hij het bloed onder mijn nagels vandaan. Ouderwets pesten is hier van een heel ander niveau. De jongens knijpen hun zusjes in hun neus, stompen ze hard in hun buik en vinden dit heel normaal. Ik probeer mijn kalmte te bewaren en realiseer mij dat ik een jongen tegenover mij heb, al zeggen zijn ogen totaal iets anders. Ik realiseer mij meer en meer hoe bepalend een zwangerschap is. Waar groeit je kindje op? Is er eten? Heb je genoeg invloed op wat er gebeurd op straat? Alle moeders ter wereld zijn instinctief hetzelfde, maar wat kun je doen in een omgeving als dit? De moeders van de meisjes waar ik gister even mee speelde hadden niks nodig om mij te accepteren in de buurt. Ze snapte zonder woorden mijn intentie en hielden hun ogen met een andere blik op mij gericht.
We gooiden een paar ballonnen, maar niet zoals we het wilde. Als de jongens maar niet weg willen gaan besluit ik te vertrekken. Mijn nieuwe vriendin kan ik niet uitleggen waarom ik ga. Ik pak haar handen en leg haar in het Nederlands uit dat ik moet gaan, dit word mij teveel en de situatie is niet meer veilig. Ik voel me alsof ik in een film zit, waar deze gang van jongens de straten domineert. Mijn vriendin staat daar maar, haar ogen spreken woorden waar geen taal voor nodig is. Ze begrijpt wat er gebeurd, maar kan hier helemaal niks aan doen. Ik zwaai nog even naar haar, maar de teleurstelling dringt diep tot mij door. In deze kleine stad waar de gebouwen schattig zijn, het uitzicht als Venetië en de sfeer over het algemeen goed lijkt de smalle weg naar mijn kamer ineens langer en zwaar. Ik ben voor het eerst echt moe van India en kan mijn tranen bijna niet bedwingen.
Voor mijn zaken hoef ik in Udaipur verder niets meer te doen, ik boek een ticket, pak mijn tas weer in en bel Jamil om mij weg te brengen naar de bus. De stad is veranderd, het is misschien ook mijn nieuwe ervaring maar het is duidelijk voelbaar dat er iets te gebeuren staat. De kinderen worden brutaler, gooien inkt en kleuren op toeristen en smijten met vuurwerk overal waar je loopt. Ik ben blij dat er een bekend gezicht op mij te wachten staat beneden en Jamil heeft meteen in de gaten wat er hier is gebeurd. De meisjes en een verlegen jongen staan beneden op mij te wachten, please madam, one more balloon. Als ze doorhebben dat ik wegga willen ze nog een knuffel en nemen ze afstand. Ze zwaaien me uit, ik knuffel Patrick en zit diep in gedachten tijdens deze hobbelige rit. De echte voorbereiding is begonnen en al leek het onmogelijk toch zijn de straten nog meer gevuld.
Holy festival
Een busrit van veertien uur brengt mij naar Delhi, waar Josje haar verjaardag viert. Ook is het morgen echt Holy en zal de stad veranderen in een chaos van kleur. Ik ben weer even alleen. De bus heeft een lange vertraging en ik ben doodmoe. Ik ben sterker door de afgelopen dagen en voel me hard en niet als mijzelf. Ik praat met niemand en sluit me dit keer helemaal af voor de wereld om mij heen. Als ik in Delhi aankom is de zon pas net op, ergens op de hoek van een grote straat wordt mijn tas naar buiten geworpen en stap ik uit. Ik ben onmiddellijk omringt door mensen die mij willen ‘’helpen’’ en spreek als enige engels van deze hele groep. Niemand kan me uitleggen waar ik precies ben afgezet en ik kan in Hindi inmiddels vragen om een klein beetje ruimte en tijd. Ze blijven nu wat op afstand toch tegen me praten en willen allemaal dat ik in hun riksja stap. Er komt een grote jeep aan met acht agenten en zodra ze om mij heen staan is de groep ineens stil. De vriendelijke officier legt mij uit dat ik me geen zorgen hoef te maken, vraagt mij waar ik heen moet en geeft instructies aan de dichtstbijzijnde driver. De lange rit begint en ik heb uitzicht over Delhi, waar de eerste resten van het festival al te zien zijn. Gekleurde dronken mannen zwalken over de straat en de driver sluit de zeilen aan de zijkant, tevergeefs want tijdens deze rit weet een jongetje mij vol in mijn gezicht te raken met een waterballon. Ik kan er wel om lachen. Je bent kwetsbaar op momenten als dit, waar niemand je taal spreekt en je geen idee hebt waar je bent. Tijdens dit festival zijn er amper nog regels en de klachten van medereizigers heb ik opgeslagen ergens diep in mijn hoofd. Vele voelden zich onveilig en worden bedolven onder kleurrijk geweld waar de indiërs dankbaar gebruik van maken.
We bezoeken een klein festival waar ik intens veel plezier heb. Ik ontspan weer en ben gelukkig en gezegend met fijne mensen om ons heen. Ik heb me geen moment onveilig gevoeld en kwam per toeval Adnan tegen, mijn agent uit Delhi. Het is fijn om even een biertje te drinken en te lachen in plaats van te praten over prijzen en mijn nieuwe plannen. Doodmoe stap ik die avond mijn bed in. Het lijkt wel alsof de afgelopen dagen een jaar zouden kunnen vullen aan ervaring en beelden die ik nog lang niet kan verwerken.
Ik zal Patrick weer ontmoeten in Jaipur en boek een trein die mij in zes uur terug brengt richting het zuiden. The ‘’pink city’’ van Jaipur is het walhalla voor ondernemers. Grote inkopen, veel zilver en stenen en stoffen in overvloed. Juweliers staan in de rij om je bestelling te maken en het hele liedje begint van voor af aan. We zullen het kaf van het koren moeten scheiden, hard moeten spelen en ik ga voor het eerst echt all in. Ik zal een groot deel van mijn budget hier besteden, wat me afschrikt en tegelijkertijd oplucht. De tijd begint sneller te gaan, ik moet een beweging gaan inzetten en het echte moment van keuzes komt dichterbij. Zonder dat ik wil klagen geef ik mijzelf wat ruimte om het zwaar te vinden wat ik doe. Ik ben dan wel een stoer wijf die alleen door India reist om dit varkentje te wassen maar ben niet van steen. Ik wordt achtervolgd op het station en na al deze nieuwe gevoelens word ik voor het eerst echt kwaad. Ik loop weg terwijl het hard begint te regenen en zoek een plek bij een groep vrouwen. Toch heb ik feilloos in de gaten dat ook zij over mij praten en mij beoordelen op wat ik draag. Ik heb een legging aan met een lange zwarte rok, een groot vest en hieromheen nog een shawl die ik om mijn schouders sla. India begint onder mijn huid te kruipen, de wisselende dagen vol schoonheid armoede en pijn eisen zijn tol. In de trein sluit ik mij opnieuw af, ik wil even geen contact en begin aan een zoektocht diep van binnen waar mijn balans ergens verstopt zit. Helaas heb je hier geen privacy in de kleine hokjes waar meer mensen zitten dan je je kunt voorstellen.
Ik kom laat aan in Jaipur, het is al half een ’s nachts en ik heb gelukkig een bed geboekt ergens. Helaas is de dorm vol als ik aankom en de jongen van het guesthouse gebied mij naar boven te lopen waar hij mij zo zal ontvangen, ik ben zo terug roept hij! Hij sluit het hek achter mij en daar sta je dan. In een donkere gang loop ik de trappen op naar boven waar ik een dakterras vind met wat hangmatten en matjes op de grond. Er zit een andere jongen en ik begin van binnen te lachen. Je begint langzaam te denken dat het allemaal niet gekker kan, dat je na zoveel gedoe wel even toe bent aan rust of een veilige thuishaven maar ik vertelde mezelf zo dapper dat je dit zelf bent. Diep in je hart zit je enige thuis, waar je ook bent. Ik gaf alles op om dit te leren en krijg kans na kans om het te voelen. De jongen komt terug en legt me uit dat ik hier wel kan slapen buiten, hij pakt een dikke deken voor me en vertrekt.
Ik kijk naar de maan, Jaipur is een drukke stad en de geluiden van de straat zakken weg in mijn gehoor. Ik glimlach, ik ben veranderd. Er is hier geen energie te verspillen, je kunt wel boos worden dat je boeking toch echt gemaakt is, dat je rekende op dit bed maar wat heeft het voor zin? Ik heb rust nodig en dat is nu het belangrijkste. Het begint zacht te regenen en mijn gezicht wordt nat. Vermoeid en gelukkig ben ik nieuwsgierig naar alles wat mij in deze nieuwe stad weer te wachten staat. Al mijn chips gaan hier op de tafel en alles of niets zal voor mij een nieuwe waarde krijgen. In de frisse buitenlucht draai ik mij op mijn zij, wie had ooit gedacht dat ik volledige rust zou vinden in een bedje in de regen met geen dak boven mijn hoofd. This is life, this is what traveling does to you.
